Dat netten belangrijk zijn voor de meeste vissers, hoeft geen betoog. Al worden de meeste netten tegenwoordig machinaal gemaakt, in het maritiem onderwijs is het breien van netten toch nog steeds een vak. Aan boord moet een reparatie snel worden uitgevoerd. Ook voor onze strandvissers, die netjes leggen of gaan kruwen, is het interessant om te weten hoe je een gat of een scheur kunt herstellen. Het breien heeft hier niets te zien met wol en rechtse en averechtse steken. Bij NAVIGO-museum hebben we het over de driebeen, school of maas.
Onder een indrukwekkende abstracte hemel, zien we een figuratieve voorstelling van een garnaalvisser te paard met netten en manden, stappend langs de rand van de zee. Zijn beeltenis wordt weerspiegeld in een plas. Kunstenaar van dienst van dit fris geschilderde werk - dat sinds 2016 tot de NAVIGO-collectie behoort - is Floris Jespers: één van de tenoren van de modernistische schilderkunst in België tijdens het Interbellum.
Eeuwenlang was het voor vissers verplicht om zich aan te melden in een ‘monsterkantoor’, vooraleer ze aan de slag gingen op een nieuw schip. Ze werden er ingeschreven op de ‘monsterrol’, en kregen tegelijkertijd ook een notitie in hun eigen ‘monsterboekjes’. Pas sinds 2005 is het systeem van het ‘aanmonsteren’ vervangen door gewone arbeidscontracten. Maar waar spreken we nu net over, als we het hebben over al deze ‘monsters’?
Deze prachtige zeekaart is van de hand van Johannes Van Keulen. De kaart - met de welluidende titel ‘Nieuwe Pascaert Bevattende in sich de Kust van Vlaenderen vande Wielingen tot de Hoofden’ - dateert uit 1680 en is een kopergravure die met de hand ingekleurd werd. We zien de kust van Vlaanderen, de monding van de Schelde, en ook het westen van de kust van Engeland komt mee in beeld.
Dit scheepsmodel van een haringbuis werd in 1985 gemaakt door Gaston Desnerck, de eerste conservator van het Nationaal Visserijmuseum. De haringbuis is voorzien van drie masten en is opgetuigd met vier zeilen. Normaal is dit scheepsmodel een vaste waarde in ons NAVIGO-museum, maar sinds mei 2016 pronkt het stuk in de expo ‘Antwerpen à la carte’ in het Museum aan de Stroom (MAS). Nog tot mei 2020 helpt deze haringbuis daar het verhaal te schetsen van de intieme band tussen voedsel en de stad Antwerpen.
Op basis van enkele collectiestukken, vertellen we het verhaal van Scheepswerf Panesi.
Objectnummer 4827
Deelcollectie: Documenten en persoonlijke documenten
Begin jaren 1880 combineerden vader en zoon Musin hun talent voor het educatieve kinderboekje La Pêche Nationale Belge (ca. 1882), dat aan de hand van 16 ingekleurde lithografieën de vissoorten, schelpen en de visserij aan de Belgische kust in beeld bracht. De bijhorende teksten werden voorzien door ene Karel Sneevoet. La Pêche Nationale Belge werd in 2018 toegevoegd aan de collectie van het NAVIGO-museum.
Object in de kijker: prent
Gezigt der ontledings-werkzaamheden van den Walvisch van Michel Thomas Antonius Van Cuyck
Object in de kijker – Brieven van IJslandvaarders.
Panger en plunjezak: twee noodzakelijke attributen voor elke visser die voor langere tijd de golven moest trotseren.
‘Een visser zonder piekenoas is gelik een hoere zonder trutte’. De vissers konden niet zonder een piekenoas, ze hadden er altijd één bij. Maar wat is een piekenoas en waarom was hij zo gegeerd bij de vissers? Waar werd de piekenoas gemaakt en hoe geraakten vissers aan hun exemplaar?
De Bikjsjes – een Oostduinkerkse vissersdynastie.
We kennen allemaal het beeld van de Oostduinkerkse garnaalvisser te paard met een gele jekker en bijpassende zuidwester. Hun ‘zeekostuum’ is gemaakt uit oliegoed, een ondoordringbaar linnen. Maar welk oliegoed droegen de zeevissers vroeger om zich te beschermen tegen wind, water en kou?
