Het sealen van de botten
Het sealen van de botten

Vertel eens, hoe gaat het met onze potvis Valentijn van Sint André?

“Na de opgravingen in mei 2019, begon het team van de vakgroep morfologie aan het reinigen van de botten. Alle skeletonderdelen kregen verschillende baden, en lagen maanden te drogen. Daarna volgde het ontvettingsproces. De afgelopen maanden werkt het team verder aan het museumklaar maken van het skelet. De poreuze delen van Valentijns skelet werden geborsteld en de botten geseald om verdere vetuitbloei te voorkomen. En toen konden we beginnen puzzelen. Eerst werden de verschillende delen van het skelet geïdentificeerd, waarna we ze in anatomisch verband konden leggen. Ondertussen werden de botten gefotografeerd voor het morfologisch archief en konden we ze onderzoeken op sporen van ziekte en ouderdom.”

CT-scan van de tanden van potvis Valentijn
CT-scan van de tanden van potvis Valentijn

En hebben jullie al belangrijke zaken ontdekt?

“Heel wat van dat onderzoek is nog lopend. Zo ben ikzelf heel nieuwsgierig naar de sporen van decompressieziekte. Daarvan wordt gezegd dat niet enkel duikers die kunnen krijgen, maar ook zeezoogdieren die diep duiken op jacht naar voedsel, zoals de potvis. De voorlopige resultaten van het onderzoek op potvis Valentijn liggen niet in de lijn van de verwachtingen, maar we moeten nog verdere onderzoeksdaden doen voordat we met sluitende resultaten kunnen komen. Valentijns tanden gingen in de CT-scan om zijn leeftijd te onderzoeken. Ook hiervan zijn de resultaten nog niet verfijnd genoeg. Op basis van de eerste resultaten schatten we dat de potvis waarschijnlijk ouder was dan 30 jaar. Maar om een sluitende analyse te maken van de groeilijnen die we in die tanden meten, moeten we computeralgoritmes hun rekenwerk laten doen, en dat vergt tijd.”

Dit project is een fantastische uitdaging, nooit eerder werd zoiets van deze omvang ondernomen. Het daagt ons uit om onze kennis en procedures opnieuw uit te vinden. 

Professor Pieter Cornillie
De puzzel wordt gelegd
De puzzel wordt gelegd

Met welke moeilijkheden werden jullie geconfronteerd?

“De grootste uitdaging is de schedel. Die botten kwamen gehavend uit de opgravingen. Deze zomer konden we een eerste versie van de puzzel maken. De grootste stukken werden getakeld en ondersteund, zodat we de andere botfragmenten elk hun plaats konden geven. Zo konden we al wat beter inschatten hoe we de museale presentatie aanpakken en welke delen van de schedel we eventueel moeten reconstrueren. Ook van een van de flippers moet een replica worden gemaakt. Dat doen we dan op basis van de flipper die we wel hebben opgegraven.”

Het hele skelet wordt in anatomisch verband gelegd
Het hele skelet wordt in anatomisch verband gelegd

Wat maakt dit project zo bijzonder?

“Dit project is een fantastische uitdaging, nooit eerder werd zoiets van deze omvang ondernomen. Uiteraard hebben we ervaring met skeletten van walvissen en we zijn wel een en ander gewend, maar resten die zo lang begraven waren museumklaar maken is uniek. Het daagt ons uit om onze kennis en procedures opnieuw uit te vinden. Het komt goed!”

Video

Valentijn geeft langzaam zijn geheimen prijs. Ben je benieuwd naar het onderzoek? Op Onze socials blijf je steeds als eerste op de hoogte: @navigomuseum op Facebook en Instagram.

Wanneer we potvis Valentijn terug kunnen ontvangen in Oostduinkerke, hangt van heel wat factoren af. Niet alleen het onderzoek en puzzelwerk van het team van professor Cornillie, maar ook de planning van de bouwwerken van de nieuwe museumvleugel, waar het skelet komt te hangen, is hierin van belang. De terugkeer van deze lokale held zal zeker niet ongemerkt voorbij gaan!